Waarom je door perfectionisme in voeding niets volhoudt

Perfectionisme klinkt vaak als een positieve eigenschap. Wie wil er nou niet streven naar het beste? Maar als het om voeding en gezondheid gaat, kan perfectionisme je grootste obstakel worden.

Misschien herken je het wel: je begint met volle motivatie aan een nieuw eetpatroon of een gezondere levensstijl, maar zodra er iets misgaat, voelt het alsof je gefaald hebt. Vervolgens denk je "Maandag begin ik wel weer opnieuw," om daarna weer in oude gewoonten te vervallen.

De waarheid is dat perfectie niet haalbaar is, en het nastreven ervan kan zelfs schadelijk zijn, vooral als je streeft naar een gezonde levensstijl op de lange termijn! Dus waardoor komt het dat perfectionisme je tegenhoudt? En belangrijker nog: wat kun je wél doen?

De alles-of-niets mentaliteit

Een van de kenmerken van perfectionisme is de alles-of-niets mentaliteit. Dit betekent dat je iets óf perfect wilt doen óf anders maar helemaal niet.

Stel, je hebt je voorgenomen om elke dag gezond te eten. Maar op dag drie belandt er een stuk taart op je bord tijdens een verjaardag. In plaats van te genieten en daarna je gezonde keuzes weer op te pakken, denk je: "Nu is alles toch al verpest. Laat maar zitten." of "Hoe had ik zo zwak kunnen zijn, ik had het toch ook niet kunnen eten?!". Omdat het bij jou alles of niets is, zorgt deze gedachtegang ervoor dat een kleine afwijking uitgroeit tot een volledig ontspoorde week of zelfs maand.

Je hebt een onrealistische standaard

Een veelvoorkomend probleem bij perfectionisme is dat je doelen vaak niet realistisch zijn. Denk aan een dieet dat je 100% van de tijd moet volgen, zonder ruimte voor flexibiliteit. Dit soort doelen houden geen rekening met het leven zelf – met onverwachte etentjes, drukke dagen of simpelweg je behoefte aan comfortfood. Zodra je merkt dat je je eigen hoge standaard niet kunt halen, verlies je de motivatie om door te gaan.

Zorg ervoor dat je doelen realistisch zijn en passen bij wie je bent. Je kunt al een kleine verandering maken door te kiezen voor identiteitsgerichte gewoonten in plaats van resultaatgerichte gewoonten.

Het verschil?

Bij identiteitsgerichte gewoonten start je vanuit wie je wilt zijn en pas je je gedrag aan om die persoon te worden. Bij resultaatgerichte gewoonten stel je een doel zonder rekening te houden met je eigen identiteit en probeer je je gedrag te veranderen om dat doel te bereiken.

Identiteitsgerichte gewoonten zijn gedragingen die je vertoont op basis van wie je denkt dat je bent. Deze gewoonten voelen vaak vanzelfsprekend, omdat je niet probeert te veranderen of iemand anders te worden. Je handelt simpelweg in lijn met wie je van nature bent.

Als je jezelf bijvoorbeeld als sportief persoon beschouwt, zal sporten voor jou vanzelf gaan en zal het makkelijker zijn om een gewoonte op te bouwen. Gezonde eetkeuzes maken, voldoende rust nemen en andere gedragingen die je associeert met je identiteit zullen vanzelf volgen.

Als je jezelf echter als lui persoon beschouwt, zul je merken dat inactiviteit, ongezond eten, uitstelgedrag en andere negatieve gewoonten gemakkelijker voor je worden, zelfs als je die patronen wilt veranderen.

Je wil te veel in één keer

We willen vaak alles tegelijk veranderen: meer bewegen, gezonder eten, minder snoepen, enzovoort. Het probleem is dat dit veel te veel is om ineens te realiseren. Perfectionisten willen alles goed doen, en dit leidt tot een overweldigende lijst van gedragsveranderingen.

Als je jezelf ineens wilt forceren om zeven keer per week te wandelen of dagelijks twee liter water te drinken, is de kans groot dat dit niet haalbaar is. Zodra je faalt, voelt het alsof je alles hebt verpest en dat kan je demotiveren om door te gaan.

De oplossing is simpel: neem één gedragsverandering per keer en maak het haalbaar. Zo geef je jezelf ruimte om succes te ervaren en geef je perfectionisme geen kans om je te saboteren.

Hoe doorbreek je perfectionisme in voeding?

1. Sta jezelf toe om kleine stapjes te zetten. Elke gezonde keuze telt, ook als het niet perfect is. Een salade bij je lunch betekent niet dat je geen chocolade mag eten als tussendoortje.

2. Stel doelen die ruimte laten voor aanpassing. In plaats van "Ik eet nooit meer suiker," kun je denken: "Ik probeer deze week meer fruit te eten tussendoor." wat uiteindelijk kan leiden tot wat minder vaak snoepen tussendoor.

3. Probeer met nieuwsgierigheid te kijken naar 'fouten'. Zie een fout niet als een mislukking, maar als een leermoment. Vraag jezelf af: "Wat kan ik hiervan leren?" Misschien ontdek je dat je beter voorbereid moet zijn op drukke dagen door snacks mee te nemen.

4. De manier waarop je met jezelf praat, heeft een enorme invloed op je gedrag. Vervang kritische gedachten (“Ik heb het weer verpest”) door compassievolle (“Iedereen maakt weleens een minder goede keuze, niets is verpest”).

   
   

Hopelijk gun jij jezelf de ruimte om mens te zijn.